W dniach 22-23 czerwca 2024 r. w Zagrzebiu (Chorwacja) przedstawiciel Stowarzyszenia Wspierania Działań na rzecz Osób Potrzebujących Pomocy DROGA (dr Maciej Duda) wziął udział w dorocznej konferencji Victim Support Europe (#VSE). Jest to organizacja działająca od 34 lat, zrzeszająca 78 członków z 36 państw. Udziela pomocy ponad 3 milionom ofiar przestępstw rocznie. Konferencja odbyła się pod hasłem „The Bridge over Troubled Water. Celebrating and Strenghthening Victim Support”. W konferencji wzięło udział ok. 200 uczestników z większości państw europejskich oraz delegacja organizacji partnerskiej Victim Support Asia z Korei Południowej. Obrady konferencji transmitowane były również online. Podczas konferencji swoje wystąpienia zaprezentowało 24 prelegentów reprezentujących m.in. Chorwację, Bośnię i Hercegowinę, Włochy, Grecję, Izrael, Portugalię, Francję, Anglię, Walię, Szkocję, Irlandię Północną, Irlandię, Belgię, Holandię, Danię, Niemcy, Austrię, Polskę, Węgry, Estonię, Finlandię oraz Szwecję.
Pierwszy dzień konferencji rozpoczęło przemówienie otwierające Rosy Jansen (Prezydent VSE) na temat działalności organizacji i wyzwań przed nią stojących. Kolejne wystąpienie było bardzo emocjonalne i wzruszające ponieważ Aleksandra Ivankovic (Zastępca Dyrektora VSE) przeprowadziła rozmowę z Semką Agić – bośniacką ofiarą wojny bałkańskiej, która została wielokrotnie zgwałcona przez serbskich żołnierzy, a jej 19-letni syn zabity w obozie pracy. Następnie Katarzyna Janicka-Pawłowska (Koordynator ds. Praw Ofiar Komisji Europejskiej) zapowiedziała nowe rozwiązania prawne w obszarze ochrony i wsparcia ofiar przestępstw przygotowywane przez Unię Europejską. W tej części konferencji głos zabrały również przedstawicielki gospodarzy – Vedrana Simundża-Nikolić (Ministerstwo Sprawiedliwości, Administracji i Transformacji Cyfrowej Republiki Chorwackiej) oraz Iva Prpić (Departament Wsparcia Dzieci i Rodzin Miasta Zagrzebia).
Następnie odbył się panel dyskusyjny pt. „Navigating Unity: A Journey to Coordinated Victim Support”. Moderatorem była Rosa Jansen (Holandia), a wzięli w nim udział Miren Špek (Chorwacja), Jerome Moreau (Francja), Jed Stone (Anglia), Iain Livingstone (Szkocja) oraz Terri Nicholson (Anglia).
Po przerwie obiadowej odbył się kolejny panel dyskusyjny pt. „Recognising Excellence: A decade of Outstanding Achievements in Victim Support”. Poprowadziła ją Frida Wheldon (Szwecja). W tej części dyskutowali: Nina Fuchs (Niemcy), Leena-Kaisa Aberg (Finlandia), Frederico Moyano Marques (Portugalia) i Kate Wallace (Szkocja).
Plenarnym obradom konferencji towarzyszyły również tematyczne warsztaty w mniejszych grupach. Przedstawiciel Stowarzyszenia DROGA wziął czynny udział w warsztacie pt. „Collaborative Approaches to Amplifying Voices of Hate Crime Victims” przygotowanym przez Victim Support England & Wales. Pierwsza część warsztatu polegała na teoretycznym prowadzeniu do problematyki przestępstw z nienawiści, zaprezentowaniu programów realizowanych przez organizatorów oraz zaproponowaniu metodologii konstruowania programów prewencyjnych. W drugiej części uczestnicy podzieleni na grupy realizowali zadanie praktyczne. Przedstawiciel Stowarzyszenia DROGA wraz z partnerami z Wielkiej Brytanii i Szwecji przygotował autorską koncepcję kampanii medialnej dotyczącej ofiar przestępstw z nienawiści w Polsce oraz podnoszenia społecznej świadomości problemu.
Interesującą inicjatywą wprowadzoną po raz pierwszy do programu dorocznej konferencji VSE były tzw. „coffee speed talks” czyli spotkania przy stoliku z przedstawicielami organizacji, którzy prezentowali realizowane przez siebie programy pomocowe. Przybliżone zostały m.in. takie inicjatywy jak: platformy internetowe służące pomocy ofiarom przestępstw, wykorzystanie gier i zabaw w przygotowaniu dziecka do przesłuchania, programy skierowane do sprawców przestępstw, wsparcie kobiet-ofiar przemocy domowej w miejscu pracy, programy prewencyjne realizowane w przedszkolach, narzędzia identyfikacji potrzeb ofiar przestępstw, kulturowe uwarunkowania przemocy seksualnej, harmonizacja pomocy ogólnej z pomocą ofiar konkretnych przestępstw. Były to bardzo inspirujące spotkania pokazujące dobre praktyki i doświadczenia europejskich organizacji zrzeszonych w ramach VSE. W czasie tych spotkań przedstawiciel Stowarzyszenia DROGA pozyskał wiele interesujących materiałów, które mogą posłużyć do projektowania podobnych działań w Polsce.
Organizatorzy zapewnili również bogaty program atrakcji towarzyszących konferencji – zwiedzanie Zagrzebia z przewodnikiem, przejazd historycznym tramwajem z 1940 roku oraz uroczysta gala w tradycyjnej chorwackiej restauracji w parku miejskim.
Drugi dzień obrad rozpoczął się od tzw. „icebreaker session” czyli serii pytań do audytorium. Wszyscy uczestnicy mogli odpowiadać na pytania zadawane przez moderatorkę (Marina Kazakova – Oficer Prasowy VSE) za pomocą aplikacji na telefon (Slido), a wyniki ankiety ukazywały się na bieżąco na ekranach na sali obrad. Był to interesujący sposób zbadania opinii uczestników konferencji na temat ich pracy na rzecz ofiar przestępstw, motywacji, przeszkód, sukcesów.
Pierwszy panel dyskusyjny zatytułowany „Building Blocks for a Strong National Support System: Foundations and Frameworks” moderowany był przez Leventa Altana (Dyrektor Wykonawczy VSE). W dyskusji wzięli udział: Katarzyna Janicka-Pawłowska (Polska), Nikica Hamer Vidmar (Chorwacja), Antonio De Martin (Estonia) oraz Peter Crory (Irlandia Północna).
Po przerwie kawowej drugi panel dyskusyjny pt. „Enhancing Accessibility in Victim Support: Ground-Level Solutions and Kay Insights” poprowadziła Adrijana Hanušić Bećirović (Chorwacja). Wzięli w nim udział: Marcel Wientjen (Holandia), Donna Price (Irlandia), Bart Claes (Belgia) i Željka Barić (Chorwacja).
Po obiedzie odbyła się kolejna seria warsztatów praktycznych. Przedstawiciel Stowarzyszenia DROGA wziął udział w warsztatach „CHAT for Victims – Providing Online Support to Victims of Crimes” zorganizowanych przez Chat4Victims Project Consortium. Na początku organizatorzy zaprezentowali realizowane przez nich formy udzielania pomocy online. Następnie uczestnicy podzieleni na mniejsze grupy mieli dokonać przeglądu argumentów za i przeciw skuteczności udzielania pomocy ofiarom przestępstw przez Internet. Kolejne ćwiczenia polegało na przygotowaniu w parach scenariusza udzielenia pomocy ofierze przestępstwa za pomocą czatu elektronicznego. Przedstawiciel Stowarzyszenia DROGA wraz z partnerką z Belgii opracował i zaprezentował na forum grupy rozmowę z kobietą-ofiarą przemocy domowej.
Konferencję zakończyło wystąpienie przedstawiciela gospodarzy (Miren Špek – Victim and Vitness Support Croatia), który omówił przyszłe kierunki w wspieraniu ofiar przestępstw. Natomiast władze VSE zaprosiły do udziału w kolejnej dorocznej konferencji, która odbędzie się w Lizbonie (Portugalia).
Reasumując uznać należy, iż udział w konferencji był znakomitą okazją do zapoznania się z aktualnymi trendami w obszarze ochrony ofiar przestępstw, zaprezentowania dorobku Stowarzyszenia DROGA w tym zakresie, nawiązania nowych kontaktów oraz podtrzymania dotychczasowych znajomości. Zdobyta wiedza i doświadczenie zaprocentuje niewątpliwie w dalszych pracach Stowarzyszenia.
Maciej Duda
