2 czerwca 2025 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie odbyło się seminarium poświęcone wdrażaniu Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/29/UE, ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw. Wydarzenie zgromadziło ponad 60 uczestników – przedstawicieli instytucji wymiaru sprawiedliwości, środowiska akademickiego, organizacji pozarządowych oraz praktyków prawa.
Dlaczego Dyrektywa 2012/29/UE jest tak ważna?
To przełomowy akt prawny, który po raz pierwszy wprowadza w całej Unii Europejskiej wspólne standardy traktowania ofiar przestępstw. Kluczowym założeniem Dyrektywy jest uznanie ofiary za pełnoprawnego uczestnika postępowania, którego potrzeby, bezpieczeństwo i godność powinny być traktowane priorytetowo – niezależnie od rodzaju przestępstwa, miejsca jego popełnienia czy sytuacji życiowej osoby poszkodowanej.
🔹 Goście specjalni (online):
• Kazimierz Ujazdowski, Stałe Przedstawicielstwo RP przy Unii Europejskiej
• Aleksandra Ivaknovic , Z-ca Dyrektor organizacji Victim Support Europe
Aleksandra Ivanković podkreśliła znaczenie kompleksowego wsparcia dla ponad 5,8 mln ofiar przestępstw rocznie w Polsce. Przedstawiła kluczowe prawa wynikające z Dyrektywy 2012/29/UE, takie jak prawo do informacji, ochrony, rekompensaty i dostępu do usług wsparcia. Zwróciła uwagę na potrzebę indywidualnej oceny potrzeb ofiar oraz zapewnienia im aktywnej roli w postępowaniu. Omówiła również planowaną reformę Dyrektywy, obejmującą m.in. obowiązek wdrożenia infolinii 116 006, rozwój wsparcia w sądach i lepszą ochronę danych. Wskazała na konieczność lepszej koordynacji między służbami i dostępności usług transgranicznych. Podkreśliła, że bez rzetelnych danych trudno budować skuteczny system wsparcia.
🔹 Wystąpienia i dyskusje eksperckie:
W trakcie seminarium głos zabrali m.in.:
• prokurator Rafał Łyżwa – omawiając wyzwania praktyczne w stosowaniu przepisów Dyrektywy,
• dr Maciej Duda oraz dr Joanna Narodowska (UWM, Stowarzyszenie DROGA) – przedstawiając analizę aktualnego stanu wdrożenia w Polsce,
• dr hab. Justyna Karaźniewicz (UKW, DROGA) – komentując sytuację ofiar w świetle badań i orzecznictwa
• Katarzyna Tomaszewska z Kancelarii Adwokackiej Katarzyna Tomaszewska, która reprezentuje małoletnich w postępowaniach prowadzonych z ich udziałem
Podinsp. Dorota Rak (Pełnomocnik ds. Ochrony Praw Człowieka KWP w Olsztynie oraz nadkom. Ewa Szczepanek (Zastępca Naczelnika Wydziału Prewencji KWP w Olsztynie) zaprezentowały działania podejmowane przez Policję w obszarze ochrony praw człowieka oraz praktyczne aspekty realizacji procedury niebieskiej karty w oparciu o zadania i uprawnienia Policji.
Wspólnym mianownikiem wystąpień była potrzeba dalszego wzmacniania roli ofiar w postępowaniach karnych, nie tylko jako źródeł dowodów, ale jako osób wymagających zindywidualizowanego podejścia, ochrony i sprawiedliwego traktowania.
Seminarium stało się również okazją do wymiany dobrych praktyk, zacieśnienia współpracy międzysektorowej oraz wspólnego namysłu nad tym, jak skutecznie wdrażać zapisy Dyrektywy 2012/29/UE w polskim systemie prawnym i instytucjonalnym.
Wydarzenie zostało organizowane w ramach projektu „Prawa człowieka dla ofiar przestępstw” realizowanego przez Stowarzyszenie DROGA i Stowarzyszenie ARKA przy współpracy z wydziałem Prawa i Administracji UWM w Olsztynie.
