Postępy we wdrażaniu europejskiej Dyrektywy o Prawach Ofiar – Prawo ofiar do ochrony

We wrześniu przyglądamy się prawu ofiar do ochrony – jednemu z fundamentalnych praw wynikających z Dyrektywy UE w sprawie praw ofiar. Przez cały miesiąc badamy, w jaki sposób to prawo jest wdrażane w różnych krajach europejskich. Dzisiejszy akcent kładziemy na pilną potrzebę zapewnienia, aby ofiary były w pełni chronione w całym procesie wymiaru sprawiedliwości – od unikania kontaktu ze sprawcami, po ochronę prywatności i wsparcie dla grup szczególnie wrażliwych, takich jak dzieci.

🛡️ Prawo ofiar do ochrony
Artykuły 18–24 Dyrektywy w sprawie praw ofiar określają minimalne standardy ochrony ofiar w trakcie całego procesu wymiaru sprawiedliwości. Jednak dekadę później wielu poszkodowanych w UE wciąż nie otrzymuje należnej im ochrony.

Od unikania kontaktu ze sprawcami, przez ochronę prywatności, po wsparcie dla małoletnich ofiar – praktyczne rozwiązania pozostają wdrażane w sposób nierówny lub są po prostu niedostępne. Niniejsza infografika przedstawia, jakie prawa istnieją, czego brakuje i dlaczego pilne jest ich skuteczniejsze wdrożenie.

#VictimsRights #ProtectionMatters #JusticeForVictims #VSE #EUYearOfVictimsRights #YearOfVictimsRights #NoVictimLeftBehind #VSEAC2025

Grecja pod lupą – Prawo dostępu do informacji i komunikacji

W lipcu skupiamy się na prawie dostępu do informacji i komunikacji – fundamentalnym prawie wynikającym z Dyrektywy UE w sprawie praw ofiar. Przez cały miesiąc przyglądamy się, jak to prawo jest wdrażane w różnych krajach europejskich. Dziś zwracamy uwagę na Grecję, gdzie poczyniono istotne postępy, ale nadal istnieją wyzwania związane z zapewnieniem wszystkim ofiarom jasnych i terminowych informacji.

📢 Grecja: Ułatwianie ofiarom dostępu do informacji i komunikacji
Grecja zrobiła krok naprzód, zapewniając ofiarom przemocy ze względu na płeć dostęp do kluczowych informacji za pośrednictwem platform takich jak INFOVICTIMS.GR i całodobowych infolinii. Wciąż jednak występują problemy, m.in. skomplikowany język w materiałach informacyjnych oraz brak odpowiedniego szkolenia dla tłumaczy ustnych. Zapewnienie jasnej, dostępnej i terminowej komunikacji jest kluczowe dla wzmocnienia pozycji ofiar.

Wspólnie zadbajmy o to, by komunikacja stała się filarem praw ofiar!

#VictimsRights #Greece #RightToInformation#JusticeForVictims #EUYearOfVictimsRights #VSEAC2025

Kampania społeczna na rzecz praw ofiar przestępstw

🎯 CEL KAMPANII:
Uświadomienie ofiarom przestępstw, że mają konkretne prawa i że mogą z nich korzystać.
Chcemy przełamać milczenie, lęk i niewiedzę. Pokazać, że pomoc istnieje, jest bezpłatna i dostępna. Kampania ma również na celu edukację instytucji i społeczeństwa tak, aby prawa ofiar były respektowane w praktyce, a nie tylko na papierze.

🗓️ Co się wydarzy?

  • Seria infografik i filmików w social mediach o prawach ofiar przestępstw
  • Udostępnienie kart praw ofiar i Dyrektywy

📣 Dołącz do nas! Udostępnij. Poinformuj. Działaj.
Bo każda ofiara to człowiek, który zasługuje na szacunek, wsparcie i sprawiedliwość.

#Nie stój w milczeniu, działaj w ofiar imieniu! #DROGA #ARKA #UWM

Kampania jest realizowana przez Stowarzyszenie DROGA i Stowarzyszenie ARKA przy współpracy z wydziałem Prawa i Administracji UWM w Olsztynie w ramach projektu „Prawa człowieka dla ofiar przestępstw” współfinansowanego ze środków UE.

Europejski Dzień Ofiar Przestępstw

Każdego roku organizowany jest Europejski Dzień Ofiar Przestępstw – dzień poświęcony promowaniu postępu oraz poprawie prawnej kompleksowego wsparcia dla wszystkich ofiar przestępstw, niezależnie od rodzaju przestępstwa czy sytuacji ofiary.

W 2025 roku wydarzenie to nabiera szczególnego znaczenia, ponieważ stanowi okazję do uczczenia Europejskiego Dnia Ofiar Przestępstw. Organizowane we współpracy z Polską Prezydencją w Radzie Unii Europejskiej, zgromadzi ofiary, aktywistów, specjalistów zajmujących się wsparciem ofiar oraz kluczowych interesariuszy, aby uczcić odporność ofiar przestępstw i podkreślić kluczową rolę wsparcia w procesie ich powrotu do równowagi. Poprzez opowieści i dyskusje panelowe wydarzenie to ukaże postępy w działaniach na rzecz ofiar na przestrzeni ostatnich trzech dekad, jednocześnie zwracając uwagę na wciąż obecne wyzwania, z jakimi mierzą się ofiary w całej Europie.

Wydarzenie jest organizowane przez Victim Support Europe.

Sprawcy przemocy w rodzinie powinni podlegać programom korekcyjno-edukacyjnym

Wszyscy sprawcy przemocy w rodzinie, nawet ci skazani na bezwzględną karę więzienia, powinni być zobowiązani do uczestnictwa w programie korekcyjno-edukacyjnym. Obecnie sądy nie muszą nakazywać takich działań, ale programy faktycznie pomagają zmienić zachowanie sprawców.

Jednakże obecne przepisy nie dają możliwości nałożenia obowiązku uczestnictwa w takim programie na osoby skazane na bezwzględną karę więzienia. Choć Służba Więzienna może zaproponować im udział w indywidualnym programie resocjalizacyjnym podczas odbywania kary, skazani nie są do tego zobowiązani. Jeśli opuszczają więzienie bez uczestnictwa w programie, nie są też zobligowani do jego podjęcia w przyszłości.

Ważne jest, aby wprowadzić nakaz uczestnictwa w takim programie w przypadku skazania sprawcy przemocy w rodzinie na bezwzględną karę więzienia i aby sąd orzekał ten środek w przypadku takich wyroków.

Wesprzyj naszą kampanię i zapytaj kandydata na europosła, w jaki sposób zamierza chronić ofiary przestępstw!

Kampania jest realizowana przy wsparciu organizacji #VSE (Victims Support Europe) oraz Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom i Rodzinie „Arka” im. ks. Juliana Żołnierkiewicza.

Kampania stanowi część projektu pt. „Popularyzacja zapisów europejskiej dyrektywy ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw”, który jest dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu SPLOT WARTOŚCI.

Nagrywanie czynności ze śledztwa i procesu karnego powinno być obligatoryjne

Kodeks postępowania karnego przewiduje możliwość utrwalania za pomocą urządzenia rejestrującego obraz lub dźwięk protokołowanych czynności, o czym należy poinformować osoby w nich uczestniczące. Nagrywa się przesłuchanie świadka lub biegłego w sytuacji, gdy istnieje obawa, że w dalszej części postępowania nie będzie to możliwe. Podobnie nagrywa się przesłuchanie pokrzywdzonego w przypadku spraw dotyczących przestępstw na tle seksualnym. Wprowadzenie obowiązku nagrywania dźwięku czynności protokołowanych umożliwia dokładne odtworzenie wypowiedzi świadków na kolejnych etapach postępowania karnego. Nagranie przesłuchania w fazie przygotowawczej ogranicza ryzyko naruszenia praw procesowych osób przesłuchiwanych, szczególnie tych, które nie mają obrońcy lub pełnomocnika, poprzez ograniczenie możliwości manipulowania treścią ich wypowiedzi. Ponadto, chroni to funkcjonariuszy publicznych – policjantów i prokuratorów – przed oskarżeniami o nadużycie uprawnień lub zaniechanie obowiązków. Nagrywanie rozpraw umożliwiłoby wierną rejestrację wypowiedzi, stanowisk i wniosków stron.

Wesprzyj naszą kampanię i zapytaj kandydata na europosła, w jaki sposób zamierza chronić ofiary przestępstw!

Kampania jest realizowana przy wsparciu organizacji #VSE (Victims Support Europe) oraz Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom i Rodzinie „Arka” im. ks. Juliana Żołnierkiewicza.

Kampania stanowi część projektu pt. „Popularyzacja zapisów europejskiej dyrektywy ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw”, który jest dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu SPLOT WARTOŚCI.

Bezpłatny dostęp do służb wsparcia dla ofiar przestępstw w Polsce

Dyrektywa ustanawia szereg praw i gwarancji dla osób dotkniętych przestępstwem, a jednym z najważniejszych jest zagwarantowanie im dostępu do wsparcia i pomocy. Bezpłatny dostęp do służb wsparcia ofiar jest kluczowym elementem tego systemu. Dyrektywa nakłada obowiązek na państwa członkowskie, aby zapewniły, że służby wsparcia ofiar są łatwo dostępne i świadczą niezbędną pomoc bez żadnych opłat dla osób poszkodowanych przez przestępstwa.

Obowiązek zapewnienia bezpłatnego dostępu do służb wsparcia ofiar ma znaczenie dla ochrony praw człowieka. Po pierwsze, umożliwia to ofiarom skuteczne korzystanie z praw, które zostały im przyznane w ramach dyrektywy. Dostęp do wsparcia może pomóc ofiarom w zrozumieniu ich praw i opcji, a także w skorzystaniu z dostępnych środków ochrony i rekompensaty.

Bezpłatny dostęp do służb wsparcia ofiar przyczynia się do zapewnienia równego dostępu do sprawiedliwości. Wsparcie ofiar powinno być dostępne dla wszystkich osób dotkniętych przestępstwem, niezależnie od ich statusu finansowego czy społecznego.

Bezpłatny dostęp do służb wsparcia ofiar wspiera proces rekonwalescencji i reintegracji społecznej osób dotkniętych przestępstwem. Ofiary często doświadczają trudności emocjonalnych i psychologicznych po doznaniu przemocy lub nadużyć. Dostęp do wsparcia pozwala im na skorzystanie z profesjonalnej pomocy psychologicznej, terapeutycznej oraz praktycznego wsparcia, co jest kluczowe dla ich zdrowia psychicznego i procesu zdrowienia.

Wesprzyj naszą kampanię i zapytaj kandydata na europosła, w jaki sposób zamierza chronić ofiary przestępstw!

Kampania realizowana przy wsparciu #VSE (Victim Support Europe) oraz Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom i Rodzinie „Arka” im. ks. Juliana Żołnierkiewicza

Kampania stanowi część projektu pt. „Popularyzacja zapisów europejskiej dyrektywy ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw”, który jest dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu SPLOT WARTOŚCI.

Ochrona ofiar przestępstw w Polsce. Jest jeszcze wiele do zrobienia!

Dyrektywa, która zobowiązuje do ochrony ofiar przestępstw, szczególnie w kontakcie z wymiarem sprawiedliwości i przed wtórną wiktymizacją, nakłada na polskie prawo konieczność wdrożenia wielu przepisów. Polskie prawo staje się coraz lepsze w tym zakresie, wprowadzając nowe przepisy dotyczące ochrony ofiar, zwłaszcza w ramach postępowania karnego (w tym w szczególności dotyczących przesłuchania ofiar). Niestety, dyrektywa ta nie została w pełni wdrożona, wymaga bowiem uwzględnienia specjalnych potrzeb ochrony ofiar podczas przesłuchania.

Przepisy polskie objęły szczególną ochroną dzieci i ofiary przestępstw seksualnych, jednak inne kategorie ofiar, takie jak ofiary handlu ludźmi czy przestępstw z użyciem przemocy, również powinny być uwzględnione. Większość uwagi skupia się na dzieciach i ofiarach przestępstw seksualnych, pomijając inne, ważne grupy osób potrzebujących ochrony. Wprowadzenie przepisów wykonawczych oraz odpowiednich szkoleń dla funkcjonariuszy organów ścigania jest niezbędne dla właściwego wdrożenia tych regulacji. Konieczne jest także zapewnienie odpowiednich warunków przesłuchania, zwłaszcza poprzez specjalnie przygotowane pomieszczenia.

Decyzja o wdrożeniu szczególnych środków ochrony dla ofiar powinna być podejmowana indywidualnie, zgodnie z potrzebami każdej ofiary, a nie tylko w przypadku ofiar przestępstw seksualnych czy dzieci. Wdrożenie tych przepisów wymaga kompleksowego podejścia, zarówno pod względem ustawodawczym, jak i praktycznym, włączając w to odpowiednie szkolenia dla funkcjonariuszy organów ścigania oraz zapewnienie odpowiednich warunków przesłuchania dla wszystkich kategorii ofiar.

Polskie przepisy już od samego początku objęły szczególną ochroną dzieci oraz ofiary przestępstw seksualnych. Ostatnia nowelizacja kodeksu postępowania karnego wprowadziła kategorie szczególnych pokrzywdzonych, takich jak osoby z zaburzeniami psychicznymi czy niepełnosprawnościami. Jednakże istnieje potrzeba uwzględnienia również innych kategorii ofiar, które wymagają szczególnej ochrony, zgodnie z intencją dyrektywy.

Wdrożenie przepisów wykonawczych oraz szkoleń dla funkcjonariuszy organów ścigania stanowi kluczowy element właściwego wdrażania ochrony ofiar. Konieczne jest również zapewnienie odpowiednich warunków przesłuchania dla wszystkich kategorii ofiar, co obejmuje także potrzeby osób z zaburzeniami psychicznymi czy innymi trudnościami.

Wdrożenie przepisów nie ogranicza się jedynie do ich ustanowienia, ale przede wszystkim do ich praktycznego stosowania. Konieczne jest również zrozumienie i przestrzeganie nowych regulacji przez wszystkich uczestników procesu, włącznie z funkcjonariuszami organów ścigania oraz sądami.

prof. Justyna Karaźniewicz

prawnik, profesor w Katedrze Prawa Karnego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, członkini Stowarzyszenie DROGA.

Wesprzyj naszą kampanię i zapytaj kandydata na europosła, w jaki sposób zamierza chronić ofiary przestępstw!

Kampania realizowana przy wsparciu organizacji #VSE (Victim Support Europe) oraz Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom i Rodzinie „ARKA” im. Ks. Juliana Żołnierkiewicza z Olsztyna

Artykuł i kampania społeczna powstały w ramach grantu pt.: „Popularyzacja zapisów europejskiej dyrektywy ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw”, który jest dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu SPLOT WARTOŚCI.

Ochrona dzieci – ofiar przestępstw. Czas na zmiany!

Dyrektywa ofiarowa nakłada na państwa członkowskie obowiązek zapewnienia dzieciom dostępu do bezpłatnych usług wsparcia i pomocy. Oznacza to, że dzieci, które padły ofiarą przemocy, wykorzystania czy innych przestępstw, mają prawo do specjalistycznej pomocy psychologicznej, prawniczej oraz socjalnej, bez względu na ich status materialny czy sytuację rodzinno-środowiskową. Zapewnienie bezpłatnego dostępu do tych usług jest kluczowe dla zapewnienia dzieciom wsparcia w procesie zdrowienia oraz zapobiegania dalszym krzywdom.

Po drugie, dyrektywa ofiarowa wymaga od państw członkowskich podjęcia działań mających na celu zapobieganie wtórnej wiktymizacji dzieci, czyli dalszemu krzywdzeniu ich w trakcie trwania procedur sądowych i śledczych. Dzieci często doświadczają traumatycznych sytuacji w trakcie przesłuchań sądowych czy kontaktów z organami ścigania. Dyrektywa ofiarowa dąży do tego, aby te procedury były jak najmniej inwazyjne i stresujące dla dzieci, zapewniając im odpowiednie warunki, wsparcie oraz szacunek dla ich godności.

Po trzecie, dyrektywa ofiarowa nakłada na państwa członkowskie obowiązek dostosowania systemów prawa karnego i procedur sądowych do potrzeb dzieci jako ofiar przestępstw. Oznacza to, że organy ścigania oraz sądy powinny uwzględniać specyficzne potrzeby i ograniczenia dzieci w procesie postępowania karnego, zapewniając im odpowiednią reprezentację prawną, tłumacza, wsparcie psychologiczne oraz przesłuchania dostosowane do ich wieku i rozwoju.

Jednakże, mimo wprowadzenia dyrektywy ofiarowej pozostaje wiele wyzwań związanych z ochroną dzieci jako ofiar przestępstw. Wiele państw członkowskich, w tym Polska, boryka się z brakiem odpowiednich zasobów oraz wyspecjalizowanego personelu do udzielania wsparcia dzieciom. Ponadto, istnieją trudności w dostosowaniu procedur sądowych do potrzeb dzieci, szczególnie w przypadku młodszych dzieci czy dzieci z zaburzeniami rozwojowymi.

Dyrektywa ofiarowa stanowi ważny krok w kierunku zapewnienia dzieciom godnej ochrony i wsparcia jako ofiarom przestępstw. Jednak aby osiągnąć pełne skutki tego dokumentu, konieczne jest podjęcie dalszych działań na poziomie krajowym i europejskim, mających na celu wdrożenie i egzekwowanie przepisów.

Wesprzyj naszą kampanię i zapytaj kandydata na europosła, w jaki sposób zamierza chronić dzieci – ofiary przestępstw!

Kampania jest realizowana przy wsparciu organizacji #VSE (Victims Support Europe) oraz Stowarzyszenia Pomocy Dzieciom i Rodzinie „Arka” im. ks. Juliana Żołnierkiewicza.

Kampania stanowi część projektu pt. „Popularyzacja zapisów europejskiej dyrektywy ustanawiającej normy minimalne w zakresie praw, wsparcia i ochrony ofiar przestępstw”, który jest dofinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach projektu SPLOT WARTOŚCI.

Parlament UE zatwierdza pierwsze w historii przepisy dotyczące zwalczania przemocy domowej

W środę 24 kwietnia br. Parlament Europejski przyjął pierwsze w historii UE przepisy dotyczące zwalczania przemocy wobec kobiet i przemocy domowej. Dyrektywa wzywa do wprowadzenia silniejszych przepisów przeciwdziałających cyberprzemocy, lepszej pomocy dla ofiar i podjęcia kroków zapobiegających gwałtom. Nowe przepisy określają szczegółowe wytyczne dotyczące przestępstw popełnianych w Internecie, takich jak ujawnianie informacji prywatnych i intymnych lub zmanipulowanych, cyberprześladowanie, nękanie w Internecie, podżeganie do przemocy lub nienawiści w Internecie oraz cyberflashing.

Parlament UE zwraca uwagę na konieczność ochrony dzieci będących świadkami przemocy domowej w rodzinie doświadczających bezpośrednich szkód psychologicznych i emocjonalnych, co wpływa na ich rozwój oraz zwiększone ryzyko chorób fizycznych i psychicznych. Przyznanie, że dzieci, które ucierpiały bezpośrednio w wyniku bycia świadkami przemocy domowej, same są ofiarami, stanowi ważny krok w kierunku ich ochrony.