Każde słowo, które wypowiadamy lub piszemy, ma moc. Może budować, wspierać i inspirować, ale może też ranić, poniżać i niszczyć. W ramach kampanii chcemy przypomnieć, jak ważne jest, by przed wypowiedzeniem opinii zastanowić się nad jej konsekwencjami.
Słowa mają znaczenie
Często w emocjach mówimy coś, czego później żałujemy. W internecie, gdzie komunikacja jest szybka i pozbawiona mimiki czy tonu głosu, jeszcze łatwiej o nieporozumienia. Złośliwy komentarz, ironiczna uwaga czy bezmyślnie rzucona obelga mogą wyrządzić krzywdę większą, niż nam się wydaje.
Jak unikać mowy nienawiści?
✅ Zatrzymaj się na chwilę – zanim coś powiesz lub napiszesz, pomyśl, jak to zabrzmi dla drugiej osoby.
✅ Wybieraj słowa mądrze – czy Twoja wypowiedź jest konstruktywna? Czy niesie wartość, czy tylko ból?
✅ Nie podsycaj hejtu – nie udostępniaj i nie powielaj nienawistnych treści.
✅ Bądź życzliwy – to, co dajesz innym, wraca do Ciebie. Twórz przestrzeń pełną szacunku.
Bądźmy zmianą, którą chcemy widzieć
Nasze słowa kształtują rzeczywistość wokół nas. Możemy używać ich do tworzenia atmosfery wsparcia i zrozumienia albo do niszczenia relacji i samooceny innych ludzi. Wybór należy do nas.
Odpowiedzialność karna za przestępstwa z nienawiści
Czy wiesz, że przestępstwa z nienawiści są uznawane za przestępstwa w większości europejskich systemów prawnych? Ich kryminalizacja opiera się na trzech głównych podejściach: wyróżnieniu ich jako odrębnej kategorii przestępstw, wprowadzeniu specjalnych typów przestępstw w ramach prawa karnego oraz uznaniu dyskryminacyjnej motywacji jako okoliczności obciążającej.
W Polsce do 2023 r. obowiązywał jedynie pierwszy model, w ramach którego przestępstwa z nienawiści były ujęte w Kodeksie karnym (art. 119, 256 i 257). Obejmują one m.in. stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej z powodu przynależności do określonej grupy, propagowanie ustrojów totalitarnych i nawoływanie do nienawiści. Dopiero nowelizacja z 2023 r. wprowadziła trzeci model, uznając motywację dyskryminacyjną za okoliczność obciążającą (art. 53 k.k.), co rozszerzyło pojęcie przestępstw z nienawiści na inne czyny, takie jak zabójstwo, rozbój czy niszczenie mienia. Polski kodeks karny nie przewiduje jednak drugiego modelu, czyli kwalifikowanych typów przestępstw pospolitych, jak to ma miejsce np. na Litwie.
Najczęściej orzekane kary za przestępstwa z nienawiści to grzywna, ograniczenie wolności i kara pozbawienia wolności w zawieszeniu. Bezwzględne pozbawienie wolności stanowiło jedynie 5% orzeczeń, co wskazuje na ostrożność sądów w stosowaniu surowych sankcji.
Przestępstwa z nienawiści stanowią w Polsce jedynie 0,05% ogółu przestępstw, lecz ze względu na ich wysoką szkodliwość społeczną wymagają szczególnej uwagi i skuteczniejszych mechanizmów wykrywania oraz penalizacji.
Dołącz do kampanii! Udostępnij ten post i pokaż, że warto myśleć zanim się mówi. Razem możemy stworzyć przestrzeń, w której słowa niosą dobro, a nie krzywdę.
Kampania #NajpierwGłowaPotemMowa jest realizowana w Polsce i we Włoszech: w Polsce przez Stowarzyszenie DROGA, Federacja Organizacji Socjalnych Województwa Warmińsko-Mazurskiego FOSa, Stowarzyszenie Kobieta na PLUS, NEVER AGAIN Association – Stowarzyszenie NIGDY WIĘCEJ oraz Komenda Wojewódzka Policji w Olsztynie, a we Włoszech przez spółdzielnię socjalną Labins. Organizacja wspierająca kampanię – Olsztyński Telefon Zaufania.
Kampania jest dofinansowana przez UE w ramach programu E+ „Upskilling organisational potential of stakeholders in providing grassroots services to victims of hate crimes” przez Stowarzyszenie DROGA oraz LABINS (Włochy).
Treści przedstawione w kampanii nie reprezentują opinii UE.
➡ Podziel się swoimi przemyśleniami w komentarzu! Jakie słowa zmieniły Twoje życie – na lepsze lub gorsze?
